دیابت مودی؛ وقتی دیابت ارثی میشود!
28 مرداد · · خواندن 2 دقیقه تاحالا اسم دیابت مودی رو شنیدید؟
احتمالا شما هم مثل من تاکنون این نام رو نشنیده بودید.
دیابت نوع ۱ و نوع ۲ رو که همه میشناسند. یکیش مال وقتیه که بدن به خودش حمله میکنه (نوع ۱) و اون یکی هم مال وقتیه که بدن در مقابل انسولین مقاومت نشون میده (نوع ۲).
اما یک نوع دیابت دیگه هم هست که کمتر کسی ازش خبر داره: دیابت مودی (MODY). این اسم ممکنه عجیب به نظر برسه، ولی خیلی ساده است: مخفف "دیابت بزرگسالی در جوانی" است!
مودی چیست؟ خیلی ساده بگم، مودی یک دیابت "ژنتیکی" و "خانوادگی" است. یعنی چی؟ یعنی اینکه اگر یکی از والدین شما این نوع دیابت رو داشته باشه، احتمال اینکه شما هم مبتلا بشید، ۵۰ درصد هست! این دیابت برخلاف نوع ۱ و ۲ که به عوامل مختلفی بستگی دارند، فقط به خاطر یک "اشتباه" کوچک در یک ژن خاص اتفاق میافته.
فکر کنید بدن شما یک دستورالعمل برای ساخت انسولین داره. در دیابت مودی، یک کلمه از این دستورالعمل اشتباه نوشته شده و باعث میشه که پانکراس (همون غدهای که انسولین میسازه) نتونه کارش رو درست انجام بده. نتیجه؟ قند خون بالا میره.
چرا مودی فرق داره؟ مهمترین نکته اینه که مودی با بقیه دیابتها فرق داره و به همین دلیل، تشخیص درستش خیلی مهمه.
- سن تشخیص: معمولاً قبل از ۲۵ سالگی خودش رو نشون میده.
- درمان: اکثر افراد مبتلا به مودی، به تزریق انسولین نیازی ندارند! خیلی از آنها به جای انسولین، با داروهای خوراکی مثل سولفونیلاورها (Sulfonylurea) که به پانکراس کمک میکنه انسولین بیشتری بسازه، قند خونشون رو کنترل میکنند. این دقیقاً همون چیزیه که زندگیشون رو تغییر میده.
- مشکل رایج در تشخیص: متأسفانه، چون مودی یک نوع نادر از دیابت است، بسیاری از پزشکان ممکن است آن را با دیابت نوع ۱ اشتباه بگیرند و به جای تجویز قرصهای ساده، فوراً برای بیمار انسولین تجویز کنند. این کار نه تنها بیمار را به زحمت میاندازد، بلکه از درمان مؤثر و سادهای که برای او وجود دارد، جلوگیری میکند. تشخیص صحیح مودی میتواند از تزریقهای غیرضروری و عوارض احتمالی آن جلوگیری کند.
- سابقه خانوادگی: اگر دیدید که دیابت در خانواده شما سینه به سینه و از نسلی به نسل دیگه منتقل شده، احتمال اینکه مودی باشه، خیلی زیاده.
چه زمانی به مودی شک کنیم؟ اگر شما یا یکی از اطرافیانتون:
- در سنین پایین (مثلاً زیر ۲۵ سال) دیابت گرفتید.
- چاقی یا اضافه وزن ندارید.
- نیازی به انسولین ندارید یا با دوز خیلی کم انسولین کنترل میشید.
- و مهمتر از همه، چند نفر در خانوادهتون (پدر، مادر، عمو، خاله) دیابت دارند.
در این صورت، بهتره با پزشک مشورت کنید و احتمال مودی رو بررسی کنید. تشخیص درست دیابت مودی، نه تنها به شما کمک میکنه که درمان مناسب رو دریافت کنید، بلکه میتونه زندگی شما رو سادهتر و بهتر کنه. پس به این دیابت عجیب و غریب هم توجه کنید!
